ലെൻസുകൾ(lens):
ഗോളോപരിതലങ്ങളുള്ള ഒരു സുതാര്യ മാധ്യമമാണ് ലെൻസ്.
ലെൻസിന്റെ പവർ അളക്കുന്ന യൂണിറ്റ്: ഡയോപ്റ്റർ
ലെൻസിന്റെ ഫോക്കൽ ദൂരം കൂടുന്തോറും അതിന്റെ പവർ കുറയുന്നു.
ആവർധനം (magnification): വസ്തുവിന്റെ വലുപ്പത്തിന്റെ എത്ര മടങ്ങാണ് പ്രതിബിംബത്തെ വലുപ്പം എന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്ന സംഖ്യ.
ആവർധനം = പ്രതിബിംബത്തിന്റെ ഉയരം/ വസ്തുവിന്റെ ഉയരം
വസ്തുവിലേക്കുള്ള അകലം u, പ്രതിബിംബത്തിലേക്കുള്ള അകലം v എന്നിവ പരിഗണിച്ചാൽ ആവർധനം, m = v/u
ആവർധനം നെഗറ്റീവ് ആണെങ്കിൽ പ്രതിബിംബം : യഥാർത്ഥവും തലകീഴായതും
ആവർധനം പോസിറ്റീവ് ആണെങ്കിൽ പ്രതിബിംബം : മിഥ്യയും നിവർന്നതും
· കോൺവെക്സ് ലെൻസ്( ഉത്തല ലെൻസ്):
മധ്യഭാഗത്ത് കട്ടി കൂടുതൽ വശങ്ങൾ ഇടുങ്ങിയത്
സംവ്രജന ലെൻസ്(converging lens) എന്നറിയപ്പെടുന്നു.
പവർ : പോസിറ്റീവ്
- വസ്തുക്കളെ വലുതായി കാണാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
- മാഗ്നിഫയിങ് ലെൻസ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു.
§ പ്രതിബിംബം യഥാർത്ഥവും തലകീഴായതും ആണ്.
§ ദീർഘദൃഷ്ടി,വെള്ളെഴുത്ത് എന്നിവ പരിഹരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ മൈക്രോസ്കോപ്പിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ ടെലിവിഷൻ,ക്യാമറ എന്നിവയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ ബേർണിങ് ഗ്ലാസ് ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ ടെലിസ്ക്കോപ്പിലും പ്രൊജക്ടറുകളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നു.
· കോൺകേവ് ലെൻസ്( അവതല ലെൻസ് ):
§ മധ്യഭാഗം ഇടുങ്ങിയതും വശങ്ങൾ കട്ടി കൂടിയതും.
§ വിവ്രജന ലെൻസ് (diverging lens) എന്നറിയപ്പെടുന്നു.
§ പവർ : നെഗറ്റീവ്
§ പ്രതിബിംബം വസ്തുവിനെക്കാൾ ചെറുതും സാങ്കല്പികവും നിവർന്നതും ആയിരിക്കും.
§ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി (Myopia) പരിഹരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
· സിലിണ്ടറിക്കൽലെൻസ്:വിഷമദൃഷ്ടി(astigmatism)പരിഹരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
· ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയും ദീർഘദൃഷ്ടിയും ഒരുമിച്ച് പരിഹരിക്കുന്ന ലെൻസ് : ബൈഫോക്കൽ ലെൻസ് ( കണ്ടുപിടിച്ചത് ബെഞ്ചമിൻ ഫ്രാങ്ക്ലിൻ )
· കോൺവെക്സ് ദർപ്പണം ( convex mirror):
§ വസ്തുവിനെക്കാൾ ചെറിയ പ്രതിബിംബം ഉണ്ടാക്കും.
§ വാഹനങ്ങളിൽ റിയർവ്യൂ മിറർ ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
· കോൺകേവ് ദർപ്പണം (concave mirror):
§ വസ്തുവിനെക്കാൾ വലിയ പ്രതിബിംബം ഉണ്ടാകുന്നു.
§ റിഫ്ലക്ടർ ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ സോളാർ കുക്കറിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ ദന്ത ഡോക്ടർമാർ ഉപയോഗിക്കുന്ന മിറർ.
§ ഷേവിങ് മിറർ ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ സെർച്ച് ലൈറ്റ്,ടോർച്ച് ലൈറ്റ് തുടങ്ങിയവയിൽ റിഫ്ലക്ടർ ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
§ സൂത്ര കണ്ണാടി എന്നറിയപ്പെടുന്നത് : സ്ഫെറിക്കൽ മിറർ
§ മുഖം നോക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത് : സമതലദർപ്പണം
· ദർപ്പണങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള കോണളവ് x ആയാൽ പ്രതിബിംബങ്ങളുടെ എണ്ണം
n =(360/x) – 1
v വക്രത ആരം(R) 20 സെന്റീമീറ്റർ ആയ ഒരു മിററിന്റെ ഫോക്കൽ ദൂരം(f) കണ്ടുപിടിക്കുക?
ഒരു ദർപ്പണം ഏത് ഗോളത്തിന്റെ ഭാഗമാണോ,ആ ഗോളത്തിന്റെ ആരം(radius) ആണ് വക്രത ആരം (radius of curvature).
R = 2×f
f = R / 2
ഇവിടെ, R = 20 cm : f = 20÷2 = 10 cm
v ഒരു കോൺവെക്സ് ലെൻസിനു മുന്നിൽ 15 cm അകലെ വസ്തു വെച്ചപ്പോൾ ലെൻസിൽ നിന്ന് 30 cm അകലെയായി യഥാർത്ഥ പ്രതിബിംബം ലഭിച്ചു. ഈ ലെൻസിന്റെ ഫോക്കസ് ദൂരം എത്ര?
ഫോക്കസ് ദൂരം, f = (uv)/(u- v)
1/f = 1/v – 1/u
u = വസ്തുവിന്റെ സ്ഥാനം
v = പ്രതിബിംബത്തിന്റെ സ്ഥാനം
ഇവിടെ u= – 15 cm , v= +30 cm
f=( -15×30)/( -15- (+30))
= + 10 cm
v ഒരു കോൺകേവ് ലെൻസിന്റെ ഫോക്കസ് ദൂരം 20cm ആണ്.ഈ ലെൻസിൽ നിന്നും 30cm അകലെയായി ഒരു വസ്തു വെച്ചാൽ ലഭിക്കുന്ന പ്രതിബിംബത്തിലേക്കുള്ള അകലം എത്ര?
u = – 30cm , f = -20cm
1/f = 1/v – 1/u
1/ -20 = 1/v – 1/ -30
1/v = -1/12
v = – 12 cm
v ഒരു കോൺകേവ് ദർപ്പണത്തിലെ 30cm മുൻപിലായി ഒരു വസ്തു വച്ചപ്പോൾ ദർപ്പണത്തിൽ നിന്ന് 20cm അകലെ സ്ക്രീനിൽ പ്രതിബിംബം ലഭിക്കുന്നു. ദർപ്പണത്തിന്റെ ഫോക്കസ് ദൂരം കാണുക?
ദർപ്പണ സമവാക്യം : f = ( uv)/(u+v)
1/f = 1/u + 1/v
ഇവിടെ, u = -30cm v = -20 cm
f = (( -30)×(-20) )/ (-30-20)
= -12cm
· ലെൻസിന്റെ പവർ :
· മീറ്ററിൽ ഉള്ള ഫോക്കസ് ദൂരത്തിന്റെ വ്യുൽക്രമം
· പവർ, P = 1/ f
· പവറിന്റെ യൂണിറ്റ് : ഡയോപ്റ്റർ(D)
· +25 cm ഫോക്കസ് ദൂരം ഉള്ള ലെൻസിന്റെ പവർ കാണുക
P = 1/f
= 1/ 0.25
P = +4 D